Gjashtë substancat që ta ndryshojnë jetën - David JP Phillips - fjala e përkthyesit

Të dhënat e librit:
Autori: David JP Phillips (David JP Filips)
Titulli në gjuhën burimore: High on Life: How to naturally harness the power of six key hormones and revolutionise yourself
Titulli në gjuhën shqipe: Gjashtë substancat që ta ndryshojnë jetën: Mëso si t'i krijosh vetë emocionet
Numri i faqeve: 285
Shtëpia botuese: PEMA
ISBN: 978-9951-846-28-8, 9789951846288
Data e botimit: Qershor 2024
Disa faqe: nuk ka
Fjala e përkthyesit: https://www.youtube.com/watch?v=RhXCqFqCRjc
Kritika dhe vlerësime: nuk ka
__________
Përshkrim i shkurtër

Në këtë libër trajtohet çështja e ndryshimit të humorit. Autori tregon disa teknika për të ndryshuar nivelin e gjashtë hormoneve (dopaminë, kortizol, serotoninë, testosteron, endorfina, oksitocinë).

Teza e autorit është që, nëse hormonet ndikojnë te sjelljet dhe emocionet tona, atëherë edhe ne mund të ndikojmë te prodhimi i tyre, duke ndikuar kështu tek emocionet tona. P.sh. nëse dikujt i duhet të bëjë ndonjë prezantim para publikut, por nuk ka guxim, atëherë rritja e nivelit të testosteronit do ta ndihmonte mjaft. Autori tregon si.

Emocionet luajnë rol të madh në jetën tonë, prandaj, po të dimë si t’i nxisim te vetja, do të arrijmë rezultate më të mira në jetë, në punë, madje edhe në raportet me të tjerët.

Njeriu ka shumë hormone, por këta janë gjashtë më kryesorët që kanë më shumë ndikim te trupi, por edhe që mund të ndikohen nga trupi. Kush zotëron emocionet, zotëron edhe veten.

Duke bërë veprime ose duke u futur në gjendje të ndryshme (vrapim, banjë me ujë të ngrohtë e të ftohtë, shikim i fotografive të njerëzve të dashur etj.), njeriu është në gjendje ta ndryshojë humorin (gjendjen emocionale) dhe të bëhet më i guximshëm, por edhe më i butë dhe më i dashur sipas rrethanave.

Nëse ua nxirrni inatin fëmijëve ose burrit/gruas, mësoni disa teknika si të mblidhni veten para se të kapërceni pragun e derës, sepse kështu do t'i bëni nder edhe vetes, edhe njerëzve të afërt.

Në libër jepen edhe receta të ndryshme për të ulur dhe ngritur nivelin e stresit.

Tema e neurokimikateve është e vështirë dhe e ngatërruar për nga vetë natyra e saj, por autori e ka përcjellë shumë qartë, me gjuhë të thjeshtë dhe të kuptueshme për këdo.

Libër tepër i veçantë në zhanrin e librave të zhvillimit personal. Shkruar bukur dhe këndshëm (kuptohet: përkthyer po aq këndshëm :) ).

__________

Aspekti i përkthimit

Kushdo që di anglisht mirë dhe lexon ndonjë libër të përkthyer pas viteve 2000 nga anglishtja, me shumë gjasë dëgjon një zëth të vogël që i flet në kokë. Dëgjimi i tij është shenjë që tregon se përkthimi është i dobët.

Duke qenë se e kam edhe vetë bezdi, kam bërë çmos që të ketë sa më pak fjali që e bëjnë atë zëth të flasë.

Librat e kësaj natyre (dhe ata të vetëzhvillimit në përgjithësi) kanë natyrë disi akademike, pra nuk kanë vend për letrarizma. Gjuha është e thjeshtë. Saktësia e termave ka rëndësi. Perifrazimi rrallëherë ka vend.

M'u desh ta studioja stilin e autorit, mënyrën se si shprehet ai, strukturën e fjalive dhe të paragrafëve etj., me qëllim që fryma e veprës të sillej sa më mirë edhe në gjuhën tonë (d.m.th. aq sa më lejojnë sytë dhe mendja). Për këtë liri veprimi dua të falënderoj botuesin që i ka besuar gjykimit tim profesional. Një liri e tillë, që është edhe përgjegjësi e madhe, më ka mundësuar ta ruaj më mirë frymën e veprës.

Me sa di unë, kjo liri është shpërblyer mirë, meqë lexuesit ma çmojnë punën, duke ditur që është vepër e imja dhe jo kimerë e sajuar nga ndërhyrjet tekanjoze të 25 vetave, pas të cilave nuk mbetet më as fryma e autorit, e lëre më ajo e përkthyesit, i cili reduktohet në ingranazh: prej tij nuk mbetet më asgjë autentike. Në këtë kuptim, çdo libër i ndryshuar e stërndryshuar, në fund, bëhet njëlloj si çdo libër tjetër i përkthyer: pa frymën e tekstit burimor, por i përshtatur sipas tekave të redaksisë së botuesit.

Por kjo nuk ka ndodhur as me këtë libër dhe as me libra të tjerë të përkthyer prej meje.

Edhe në këtë libër, lexuesit do të gjejnë shënime shpjeguese për terma që  nuk ekzistojnë ende në gjuhën shqipe ose janë të paqartë. Këto shpjegime i kam vënë për të mos e holluar terminologjinë. Ajo duhet të mbetet ashtu siç është dhe jo të përshtatet sipas filozofisë "Hë se lexuesit nuk kuptojnë dot" ose "S'më takon mua t'i tregoj lexuesit si t'i shqiptojë fjalët ose se çfarë nënkupton kjo fjalë".

Për shkak të qëndrimeve të tilla, që janë përhapur si virus, edhe lajmet  e televizoneve tona nuk i kupton dot po nuk dite anglisht e lëre më librat.

Qëndrime të tilla nuk bëjnë pjesë në teknikat e mia të përkthimit, pasi kam dëshirë të jap nga vetja sa më shumë që mundem, por brenda asaj që është e nevojshme.

Gjatë përkthimit, kam mbajtur parasysh lexuesit, nevojat e tyre dhe vështirësitë që mund të kenë gjatë leximit. Për këtë arsye, siç kam bërë në libra të tjerë, edhe në këtë libër kam vënë shënime shpjeguese dhe një shtojcë me emra të shqipëruar në fund. Këto elemente janë karakteristikë e përkthimeve të mia.

Shpresoj ta kem çuar në vend amanetin e autorit: ta bëj librin të dobishëm për sa më shumë njerëz. Këtë thotë edhe ai në hyrjen e librit.

Shpresoj edhe që t'ju kem zgjuar dëshirën për të lexuar shqip.

Për të parë fotografi nga brendia e librit, kërkoni në internet ose kërkojini shitësit t'ju nisë disa foto. Në internet do të gjeni edhe kapakun e pasmë. Nuk po i paraqes këtu, sepse nuk kam për qëllim shitjen e librave, por vënien në pah të aspektit të lënë pas dore, por të rëndësishëm, të përkthimit dhe edukimin e lexuesve.